KRUIDENGENEESKUNDE
WAT WERKT? WAT WERKT NIET?
EN WAT IS LEVENSGEVAARLIJK?
auteur: Claire Moens
non-fictie
uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts 2024
ISBN 9789464987409
beoordeeld door Gerda Sterk
XXXXX
Kruiden zijn natuurlijk. Kruiden worden al duizenden jaren met succes ingezet voor
de gezondheid. Big Pharma bedriegt ons uit geldgewin en houdt informatie achter.
Mijn shamrock amulet bracht me geluk. Een kennis van een vriendin van mijn
moeder is genezen van haar kanker dankzij homeopathie. Mijn God verbiedt me om
bloedtransfusies of vaccinaties toe te laten. Ik geloof dat mijn immuunsysteem door
natuurlijke, alternatieve remedies op peil staat en de rest hoef ik niet te weten.
Het is mogelijk dat je één of meerdere van bovenstaande theorieën gelooft. In dat
geval raad ik je ten stelligste aan om het boek te lezen, al zal het weinig uithalen als
je niet beseft dat ons lang (en gelukkig) leven te danken is aan wetenschappelijk
onderzoek. Heel belangrijk is de grondslag dat een wetenschapper gelijk heeft tot
een andere wetenschapper kan bewijzen dat hij/zij ongelijk heeft. Een geneeswijze
die al duizenden jaren bestaat zonder zich aan degelijk onderzoek te onderwerpen,
dat kan niet correct zijn.
Marleen Finoulst is de ondervoorzitter van SKEPP en we horen haar kritische
commentaar dikwijls op de radio. In haar voorwoord lezen we enkele voorname
zaken: hoe oud de kruidengeneeskunde is, dat het de enige therapie was die we
gedurende duizenden jaren hadden en dat sommige van onze huidige farmaceutische
middelen alles te danken hebben aan de overleveringen, met als voornaamste
voorbeeld: de Aspirine, gemaakt volgens de pijnstillende substanties in
wilgenschors. Ze benadrukt ook dat de fytotherapie vaak wordt verward met
homeopathie. Dan geeft ze het woord aan Claire Moens.
Moens maakt direct duidelijk dat haar boek gaat over alternatieve behandelwijzen,
met de kritische blik vooral gericht op de kruidengeneeskunde of de fytotherapie,
waarover het eerste hoofdstuk gaat.
Bij alle oude beschavingen vinden we sporen van het gebruik van planten en kruiden
voor genezing. We kennen Hippocrates, Avicenna, Hildegard von Bingen en Jacob
van Maerlant, om maar een paar namen te noemen. Iedereen geloofde in
bovennatuurlijke krachten, van wetenschappelijk onderzoek was geen sprake: men
kon dus evengoed een amulet om de hals hangen, of onder een maretak gaan staan.
Maar er zijn ook giftige kruiden en we weten niet hoeveel slachtoffers die geëist
hebben. Bovendien weten we nu dat er mensen waren die zich ten onrechte hulden in
een doktersjas, zoals Alfred Vogel, of zich beriepen op astrologie of de gave van
helderziendheid, of regelrechte kwakzalvers waren, die zich verrijkten op basis van
pseudowetenschap.
Aromatherapie met etherische oliën, zoals van eucalyptus en kamille, heeft een
aantal bedriegers geen windeieren gelegd. En dan homeopathie: ook verstandige
mensen laten zich misleiden door de principes die Samuel Hahnemann uitvond rond
1800. Moens herhaalt dat de extreme verdunningen niets met plantengeneeskunde te
maken hebben, behalve dat een kruid het basisingrediënt van de geschudde en
extreem verdunde oplossing kan zijn, maar dat basiselelement kan evengoed een
mineraal zijn. Bachbloesem krijgt ook aandacht, maar niet zoveel als ayurveda, dat
tegenwoordig veel aanhangers heeft. Een naam die hier het vermelden waard is, is de
Indiaans-Amerikaanse Deepak Chopra, die op een misleidend geleerde wijze spreekt
en schrijft over kwantumgenezing (?!), die - volgens hem - gecombineerd met
Ayurveda, zelfs kanker kan genezen,.
De traditionele Chinese geneeskunde krijgt veel aandacht, omdat ze minstens 2500
jaar oud is en nog altijd de oorzaak is van beschadigingen en zelfs sterfgevallen. Via
indiaanse, Australische en zelfs Russische overleveringen van kruidengeneeskunde
bereikt de auteur de antroposofische geneeskunde, uitgevonden door Rudolf Steiner
rond 1900 en nog altijd van grote invloed.
Heel interessant is ook om te lezen waarom sommigen zich van de reguliere
geneeskunde afkeren. Een valabele redenen is dat een huisdokter je bijna als een
nummer behandelt en je na een kwartier buiten zet, terwijl een homeopaat luistert
naar je klachten en desnoods naar je hele levensverhaal. En ook belangrijk: Big
Pharma is een industrie, maar ze moeten aan veel meer eisen voldoen dan de
kruidenindustrie, wiens producten soms bij apothekers in de rekken staan naast de
reguliere producten, zodat je als klant geen onderscheid meer kan maken.
Wat de wet zegt over de alternatieve geneeskunde in de wereld en vooral in België,
dat kan je lezen in het boek. Er is een uitgebreide bibliografie, een vermelding van
geraadpleegde artikels, van interessante podcasts, enz.
Het is mooi uitgegeven met zwarte bladzijden tussen de hoofdstukken met daarop
een witte tekening van een kruid. Misschien had een foto van de plant mét
onderschrift méér informatie gegeven, maar dat is niet het doel van dit boek en ik
vermoed dat het veel meer zou kosten.
