
- Gegevens
- Geschreven door: Didier (De Wever)
- Categorie: Recensies
- Hits: 268
doodgewoon
Euthanasie
van Alzheimer
tot Zelfbeschikking
auteur: Barbara Ceuleers
non-fictie
uitgeverij: Ertsberg 2024
ISBN: 978 94 64750 67 6
beoordeeld door Gerda Sterk
Beoordeling: XXXXX
Vanaf de eerste bladzijden maakt Ceuleers duidelijk waar het haar om te doen is: "Eén van de belangrijkste voorwaarden om euthanasie te krijgen, is wilsbekwaamheid. En laat dat nu ook één van de dingen zijn die je verliest als je dement wordt". Dat hiaat in de wetgeving over euthanasie illustreert ze met getuigenissen, maar vooral met de impact die de te vroege dood van haar vader op haar maakte.
Omdat vader Jan Ceuleers de aftakeling van zijn eigen moeder heeft moeten aanzien, besliste hij (te) snel om zichzelf en zijn gezin dat te besparen. Onder de titel "Het eindige leven" stelt dochter Barbara voor wat er allemaal kan en niet kan als je niet meer zelf kan aangeven dat je je leven wil beëindigen. Ze interviewt professor Engelborghs, die haar vader begeleidde. Ze vertelt over familieleden die ook kozen voor euthanasie en die als "moedig" beschreven werden. In "De goede dood" beschrijft ze hoe de wetgevers staan tegenover euthanasie en via welk moeizaam proces de huidige wet tot stand kwam. Doorheen het boek benadrukt ze op verschillende bladzijden dat die wet dringend aan herziening toe is. Daarbij constateert ze dat het nog altijd de cd&v is die dwars ligt, omwille van zogenaamde ethische gronden. Wat de euthanasiewet inhoudt - en vooral niet inhoudt - beschrijft ze "in mensentaal".
De getuigenissen van mensen, die geleden hebben onder de onvolkomenheden van de huidige wet, staan doorheen het hele boek: het kunnen moeders zijn met ongeneeslijk zieke kinderen, of een dochter die haar vader te vroeg moest afgeven. Het lezen van hun lijdensweg laat niemand koud. Ook Tine Nys en Tom Mortier komen ter sprake, twee processen in verband met euthanasie. Omdat dementie leidt tot wilsonbekwaamheid, zodat de patiënt zijn leven niet meer in handen heeft, focust Ceuleers op die ziekte. Ze haalt symptomen aan, getuigenissen en ze benadrukt de leemte in de huidige wetgeving. Ze geeft raad wat je kan doen om je leven in eigen handen te houden. Ze interviewt bekende artsen, maar ook bv. Patrik Vankrunkelsven, huisarts, LEIF-arts en lid van de euthanasiecommissie.
Het boek zou gelezen moeten worden door (huis)artsen, dienstverleners in de zorg, door de huidige regering-DeCroo en de volgende (en dan vooral door de cd&v), door (katholieke) ziekenhuizen, door monseigneur Johan Bonny (bij wie ze op audiëntie mocht gaan) en door ons allemaal zodat we op tijd beslissingen kunnen nemen om een mooi en waardevol einde te plannen.
Over dit onderwerp lees je niet ter ontspanning. We weten twee dingen zeker: dat we geboren worden en dat we doodgaan, maar over dat laatste onderdeel van het leven hebben we het liever niet. Dit boek laat zien dat we dat wél zouden moeten doen, zo lang we dat nog kunnen. Barbara kan aangrijpend vertellen, maar ze kan ook haar kwaadheid laten doorklinken. Ze praat over dit onderwerp in een verzorgde spreektaal, zodat je af en toe denkt dat je bij haar aan tafel zit.
Jan Ceuleers was een graag geziene professor, maar ook als directeur televisie in de jaren 90 van de BRTN (nu VRT) werd hij geëerd. Tussen hem en zijn dochter Barbara heerste oprechte genegenheid. Dit boek schreef ze als eerbetoon aan hem, als verwerking van haar eigen rouwproces en in de hoop nog mee te maken dat de tekortkomingen in de wet veranderd worden.

- Gegevens
- Geschreven door: Didier (De Wever)
- Categorie: Recensies
- Hits: 233
ZORGEN VOOR MORGEN
Word en blijf architect van je latere leven
auteurs: Daan Duppen & Dirk Doucet
non-fictie
uitgeverij Vrijdag 2023
ISBN 978 94 6434 214 7
beoordeeld door Gerda Sterk
XXXX
Uit het voorwoord van professor Deboosere leren we dat oud worden een proces is, dat voor velen ongeveer een vierde van hun leven beslaat. "Een op de vijf Belgen is ouder dan 65 jaar.... In de komende jaren zal dat aantal nog toenemen... een boek dat relevant is voor elke volwassene vandaag."
De auteurs schreven dit boek voor iedereen die ouder wordt en die geeft om de kwaliteit van het leven. De overheid investeert daarin massaal, maar het individu moet de uitdagingen zelf aangaan en de kansen grijpen, liefst op jongere leeftijd, dus voor de tijd dat hij of zij afhankelijk is van anderen.
Een verjaardag viert niet de mentale leeftijd, maar een kalenderleeftijd, waarbij 65 een magische grens is. Kwaliteitsvol ouder worden heeft voor de meesten met gezondheid te maken, maar er is een belangrijk sociaal aspect: mensen hebben elkaar nodig. Het beste is om in eigen huis te blijven wonen, maar als dat niet meer mogelijk is, zijn er twee bekende - niet noodzakelijk ideale -alternatieven: de assistentiewoning of een woonzorgcentrum. Als mensen zich ernstig kwetsbaar voelen, krijgen de gezondheids- en welzijnswerkers een belangrijke taak en ook daar schort het een en ander. Als je oplossingen wil aankaarten, is het best dat je weet wat fysieke, psychische, cognitieve en contextuele kwetsbaarheid inhoudt. Meer dan eens is het besluit dat aangepast thuis blijven wonen voor de kwetsbare oudere het beste is, zelfs als dementie toesloeg. Als dat niet kan, zo besluiten de auteurs, zijn er o.a. te weinig lokale dienstencentra. Er worden voorbeelden gegeven van bestaande cohousing-projecten, die ideaal zijn voor mensen die nog voor zichzelf kunnen zorgen.
Als ouderen de regie over het eigen leven willen behouden, dan moeten ze er vroeg genoeg aan beginnen. Dat idee is zo belangrijk dat het verschillende keren met praktische aanbevelingen aan bod komt in verschillende hoofdstukken. Wilsbekwaamheid en euthanasie zijn daarvan een onderdeel, maar ook de totale afhankelijkheid van verzorging in het woonzorgcentrum kan een probleem zijn, al tonen de auteurs in een historisch overzicht wat er verbeterd is: "de focus ligt nu eerst op wonen, dan pas op zorg". Verschillende vormen van wonen worden onder de loep genomen, met hun voor- en nadelen en vooral hoe ze nog beter zouden kunnen uitgewerkt worden. Het welzijn van een kwetsbare oudere ligt niet alleen in handen van de regering, maar van ons allemaal. Wat daaraan schort en hoe we dat zouden kunnen verbeteren, lezen we in het hoofdstuk: Zorg in en door de samenleving. Het volgende hoofdstuk is helemaal gewijd aan maatschappelijke participatie: ouderen geraken te gemakkelijk geïsoleerd. Eenzaamheid en aftakeling zijn het gevolg. Een buurtzorghuis zou veel kunnen oplossen en o.a. daarover gaat het laatste hoofdstuk: een oudere die de voornaamste voorzorgen zelf genomen heeft (bv. een gezonde levensstijl), die in een vertrouwde buurt woont, omringd door buren die hij of zij kent, met een goede mantelzorger die hij/zij vertrouwt, die heeft een grotere kans om waardig te leven en te sterven.
Ik hoop dat de voorstellen van de twee gerontologen om de samenleving aan te passen aan de groeiende groep ouderen van dagen, gerealiseerd zullen zijn tegen de tijd dat ik kwetsbaar ben! Voorlopig volg ik de heldere inzichten en praktische raadgevingen op, zodat ik op een doordachte manier kan omgaan met een latere behoefte aan zorg. Ik geef dit boek ook best door aan mijn naasten!
Zoals Ann Peuteman stelt in haar nawoord: "De auteurs geven hun lezers niet alleen broodnodige informatie over een levensfase waar velen weinig over (willen) weten, ze zetten hen ook op weg om het heft in eigen handen te nemen."
Daan Duppen en Dirk Doucet zijn gerontologen en ze zijn dagelijks bezig met het verbeteren van de zorg voor oudere en kwetsbare mensen.

- Gegevens
- Geschreven door: Didier (De Wever)
- Categorie: Recensies
- Hits: 291
iets met grenzen stellen
Praktische gids voor duidelijkheid zonder gedoe
auteur: Iris Posthouwer
non-fictie
uitgeverij Ambo/Anthos Amsterdam 2023
ISBN 978 90 263 6245 3
beoordeeld door Gerda Sterk
XXX
Vooraleer we met dit zelfhulpboek onze grenzen kunnen stellen, moeten we eerst weten wat zo'n grens is. Iris maakt direct duidelijk dat het lastig is om die te benoemen en nog lastiger om aan anderen aan te geven. Het is een sociaal mijnenveld en het heeft alles te maken met "nee" kunnen zeggen. Vooral "pleasers" hebben het er moeilijk mee, maar iedereen die ingaat op een wens wordt door ons brein beloond met een scheut dopamine. In hoofdstuk 2 en 3 krijgen we praktische tips die ons zouden moeten toelaten om slimmer nee te zeggen. Niet ingaan op de wens of de suggestie van een ander heeft namelijk gevolgen: de vriendschap - of zelfs de liefde - komt in gevaar: er vallen harde woorden, er wordt getwijfeld aan je excuses, je stelt je kwetsbaar op. Dat laatste geldt ook en vooral op je werk.Een grens is zowel een "plek van uitwisseling" als de plaats waar je gevoel overgaat van "op je gemak" naar "oncomfortabel". Iris geeft veel voorbeelden. Op de vraag van een goede vriendin of je meegaat naar het festival, antwoord je beter niet: nee, ik heb geen tijd. Beter is dan te zeggen: "ik heb een enorme behoefte aan rust, dus ik sla dit festival even over". In de volgende hoofdstukken krijgen we nog meer goede raad, telkens omkaderd met voorbeelden en verschillende mogelijkheden om uit te kiezen. De bedoeling is dat je je een manier van denken eigen maakt, zodat je je eigen verzet en dat van anderen tegen je nee kan aanpakken. In hoofdstuk 6 doen we een stap terug: je moet je eigen grenzen kennen en bepalen, zodat je het alarm hoort afgaan en er adequaat op kan reageren. Het volgende hoofdstuk is belangrijk omdat je in gesprek moet gaan over die grenzen zonder in gekibbel of zelfs ruzie te vervallen. Het hoofdwoord is: vertrouwen. In het laatste hoofdstuk krijg je tips om vol te houden en hoe om te gaan met het schuldgevoel dat op de loer ligt als je een vraag afwimpelt of met reacties als: "doe niet zo moeilijk" of "nou zeg, deze ene keer?"
Het boek is op drie maanden tijd aan zijn vierde druk toe. Vermoedelijk spreekt het vooral vrouwelijke twintigers tot veertigers aan. Zij missen de ervaring die een oudere persoon 'met gezond verstand' helpt om nee te kunnen zeggen.
Doorheen het boek worden onvermijdelijk aandachtspunten herhaald, soms in een licht andere context.
De auteur hanteert een Noord-Nederlandse alledaagse taal, met vanzelfsprekend veel Engelse woorden, maar een Vlaamse lezer(es) heeft daarmee geen moeite. Achteraan vinden we Noten, waarnaar de cijfers in de tekst verwijzen. Zij wijzen op (uitsluitend Engelstalige) artikels en boeken. Zelfs het boek van haar goede vriendin, Elke Wiss, staat er niet bij, al vermeldt ze het in de tekst.
Het is een aantrekkelijke uitgave met veelal humoristische tekstbubbels, roze kaders en rode titeltjes.

- Gegevens
- Geschreven door: Didier (De Wever)
- Categorie: Recensies
- Hits: 273
CHÂTEAU gâteau
Het bakboek met aangepaste wijnen
auteur Jens Detollenaere
non-fictie
uitgeverij Ertsberg 2024
ISBN 9789464750850
beoordeeld door Gerda Sterk
Wij, Vlamingen, drinken koffie bij ons gebak. Jens overtuigt ons in zijn inleiding dat een gâteau met een goede wijn gedegusteerd kan worden en dat het zelfs geen zoete wijn hoeft te zijn. Het allerbelangrijkste is wat de Denen en Noren "hygge" noemen: een gezellig en warm samenzijn, waarbij de geneugten van het leven gedeeld en gewaardeerd worden.
Voor je enthousiast start met bakken is het belangrijk dat je weet wat hij bedoelt met het rijzen van brood, tempereren van chocolade en doreren. Zelfs als hij het ingrediënt 'boter' vermeldt of 'glucosestroop', is het best dat je elkaar verstaat. Let erop dat je oven uniek is en dat je een bakvorm moet voorbereiden.
Op pagina 27 kan je dan aan "Oma's pruimentaart" beginnen, de taart die hij samen met zijn oma maakte. Onder de titel staat voor hoeveel personen het recept bedoeld is en welk soort gebak het is, zoals: cake of taart. Een kleine inleiding vertelt meer over het recept dat je gekozen hebt en hoe je het zou kunnen aanpassen aan je eigen smaak. Na de lijst met ingrediënten en de bereidingswijze, staat er in een apart blokje tekst: "Wijn". Hij nuanceert met welke soort druif we te maken hebben. Kenners weten misschien dat een 'concord' een hybride is, maar hier lezen ze dat deze druif veel gebruikt wordt in de snoepindustrie.
Dezelfde werkwijze gebruikt hij doorheen het boek. De grote hoofdstukken zijn: Taart en cake, gevolgd door Brood, Dessert, Koek en Hartig. Hij besluit met Basisrecepten, waarin we o.a. een recept voor marsepein vinden, wat hij eerder gebruikte in vlierbloesemtaart. Hij onthult dat marsepein "ontzettend eenvoudig te maken is, maar ook nog eens veel rijker smaakt" dan de marsepein die je koopt.
Het boek geeft je zin om eraan te beginnen en dat heeft niet alleen te maken met de toegankelijke recepten, maar met de hele lay-out, die zeer "hygge" oogt. Verschillende fotografen leverden daaraan belangrijke bijdragen: elk gerecht is geïllustreerd met één of twee bladzijden grote foto's (die het water in de mond doen lopen). Op p. 140 en 141 zitten we mee aan een mooie, ronde houten tafel met daarop vijf glazen wijn en twee paar handen die een lekkere koek van een bord in het midden pakken: "hygge" in het concreet! Op de laatste bladzijde zien we een foto van de schrijver met een glas wijn in de hand en een zonnige uitdrukking op zijn gezicht: dat is voor mij een metafoor van "genieten van het leven". Het is duidelijk dat we ver verwijderd zijn van het kookboek van de boerinnenbond, waarmee ik heb leren koken. Dit boek nodigt uit tot genieten op meerdere manieren: gewoon kijkend en lezend, bakkend, etend, drinkend en - omdat alle recepten voor meerdere personen zijn - doe je dat in goed gezelschap. Waren kookboeken traditioneel voor de vrouw des huizes, ik ben zeker dat veel mannen met dit boek zouden blij zijn.
Er is geen index. De inhoudstafel vermeldt met welke ingrediënten hij bv. brood bakt. Met een QR code deelt hij mee waar je hem kunt volgen op instagram en op kinfolkbaking.
Jens Detollenaere was in 2020 halvefinalist in Bake Off Vlaanderen. Hij doctoreerde in de gezondheidswetenschappen en werkt als expert Health Services Research bij het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg.

- Gegevens
- Geschreven door: Didier (De Wever)
- Categorie: Recensies
- Hits: 245
OVER STRESS EN ONZEKERHEID (EN VOORAL HOE JE ERVAN AFKOMT)
EEN WERKBOEK
auteur: Marian Mudder
non-fictie
uitgeverij Ambo/Anthos Amsterdam 2024
ISBN 978 90 263 6361 0
beoordeeld door Gerda Sterk
XXX
De eerste zin onthult dat er een ervaringsdeskundige aan het woord is: "Mijn hele leven ben ik voorbereid geweest op het ergste, altijd klaar voor onheil". Ze heeft alle mogelijke hulp gezocht, maar het is vooral dankzij EFT dat ze een andere persoon is geworden. Als u - zoals ik - niet vertrouwd bent met EFT, neem ik u eerst dit mee naar bladzijde 132, waar Marian verklaart wat er achter dit letterwoord zit. Het is een stresshanteringsmethode en gemakkelijk als zelfhulpmiddel toe te passen. Achter de brede naam "Emotional Freedom Techniques" schuilt "een techniek waarbij je zachtjes klopt op een aantal punten op je gezicht en romp, waarbij je focust op een vervelende ervaring en korte zinnetjes uitspreekt". Marian is een opgeleide EFT-therapeute, dus zij weet waar ze moet 'tappen'. Op internet lees ik dat een sessie algauw een 150 € kost, die niet wordt terugbetaald, aangezien het een alternatieve geneeswijze is. Je kan ook een cursus volgen (zoals Marian zelf gedaan heeft), maar dan zit je al gauw aan 1000 € en méér. Omdat dit een zelfhulpboek is, geeft de auteur haar eigen website op, waar je het basisprotocol leert en meteen aan de slag kunt.
In de inleiding schrijft ze uitgebreid over zichzelf en vervolgens is het hele boek een uitnodiging om uitgebreid met je eigen persoon bezig te zijn. Ongetwijfeld zijn er mensen die baat hebben bij wat ze schrijft, vooral degenen die in hoge mate door angsten geplaagd worden. Stap voor stap gaat ze door het helingsproces met vragen, opdrachten, samenvattingen en - in een mooi lila kader gevat - belangrijke punten. Een aantal van Freuds principes (al worden zijn inzichten tegenwoordig door velen als achterhaald beschouwd) vinden we hier terug: het onbewuste, weerstand, verdringing, overdracht, de kindertijd, de impact van ouders. De drie eerste hoofdstukken beginnen met "word je bewust van". Het sinds Freud beroemde 'onderbewuste' haalt ze aan als een reden dat je jezelf saboteert. In bijna elk hoofdstuk komt de kindertijd aan bod: "Als kind hebben we allemaal pijnlijke dingen meegemaakt" (p. 95), "Wanneer een kind slecht wordt behandeld door de ouders..." (p.103). Gedurende een zestal bladzijden word je dan uitgenodigd om vragen te beantwoorden, die onderzoeken dat je je misschien niet meer bewust bent van het feit dat je ouders de oorzaak zijn van je stress en onzekerheid.
Hoofdstuk IV duikt in het verleden: beoordeel je vroegere denken en voelen met inzichten uit dit boek. In Zelfzorg leren we dat we onze manier van leven moeten in het oog houden, dat kan beginnen met EFT, met voldoende nachtrust, met leuke dingen doen, met de darmen herstellen, met mild zijn voor jezelf en met het opvolgen van haar raadgevingen, zoals de dag beginnen met een koude douche. Het laatste hoofdstuk laat zich samenvatten in de zin: "je kiest voor jezelf" en dan zal alles veranderen.
Dit boek lijkt me goed voor gestresseerde, gekwelde, jonge mensen die niet altijd serieus genomen worden en geen hulp krijgen. Hopelijk leidt het tot inzichten en oplossingen, want de nood kan hoog zijn, zoals we weten uit zelfmoordcijfers.
Mudder schrijft een vlot Nederlands ("meditatie is schijt leren hebben aan je ego") en gebruikt veel Engelse woorden. Het boek is mooi uitgegeven, wat een aanmoediging is om eraan te beginnen. Regelmatig wordt er een purper gekleurde bladzijde ingelast met #NOTETOSELF of #DAILYREMINDER, waar je extra aanbevelingen krijgt.
De bibliografie bevat twee bladzijden, waarin Freud ontbreekt. Ze citeert een zekere Byron Katie, die ik ook niet in de bibliografie vind. Mudder schreef al eerder een bestseller, waarvan dit boek een toegepast werkboek is. Op de kaft is ze therapeut, schrijver en actrice. In de inleiding noemt ze zich EFT-therapeut.